De 'onbekende' soldaat...

Vorige week hebben we een cultureel uiterst verantwoord uitstapje gemaakt naar Heroes’Acre. Volgens de regering van Namibië een must voor iedere Namibiër die zijn natie, en de strijd die daarvoor geleverd is eer wil bewijzen, en ook zeker interessant voor iedere buitenlander die een beeld wil krijgen van het Namibisch nationalisme en patriottisme.

In werkelijkheid is het monument ver weg van de stad en rijden er geen bussen heen zodat de arme bevolking er eigenlijk al niet heen kan, bovendien moet je er een entree betalen die haast gelijk staat aan een daginkomen van de gemiddelde Namibiër. Dure manier om je natie eer te bewijzen.
Dit officiële oorlogsmonument, met een enigszins indrukwekkende totale oppervlakte van 350 hectare is gebouwd in opdracht van oud-president en  gezicht van de onafhankelijkheidsbeweging Sam Nujoma. Hoewel het 8 meter hoge beeld van een dappere soldaat officieel beeld staat voor alle dappere Namibiërs die deel hebben genomen aan de strijd voor onafhankelijkheid lijkt deze ‘onbekende soldaat’ verdacht veel op Sam Nujoma zelf. Het hele project heeft in totaal een slordige 8 miljoen euro gekost en het is haast lachwekkend wat voor slechte kwaliteit er met dat geld is neergezet.  Hoewel het monument er pas sinds 2002 staat zijn er al heel wat barsten en scheuren te ontdekken. Tegels zijn gebroken, de letters op het monument beginnen los te laten en de bronzen soldaat lijkt ook zijn beste tijd gehad te hebben. Een mooi voorbeeld  van Afrikaanse kitsch en de grootheidswaan van haar leiders.
Namibië is in maart 1990 onafhankelijk geworden, na meer dan 100 jaar koloniaal gebied te zijn geweest van eerst Duitsland en later Zuid Afrika. Ik geloof dat de strijd om die onafhankelijkheid te krijgen zwaar is geweest. Mensen hebben er voor geleden en vele dappere strijders hebben hun leven voor hun land gegeven. Maar toch had dit monument voor mij een vervreemdend gevoel. In een land waar meer dan de helft van de bevolking dagelijks in onzekerheid leeft over de beschikbaarheid van eten gezondheidszorg en onderwijs lijkt het me niet gepast om als president narcistisch miljoenen in een  monument te steken dat voor de gewone man helemaal geen meerwaarde heeft.

Na deze geschiedenisles waar jullie waarschijnlijk helemaal niet op zaten te wachten wil ik jullie, in deze laatste blog van het jaar hele fijne feestdagen en een gezegend 2010 wensen. Nog een week of 2, dan gaan we naar Kaapstad waar ons nieuwe leven eindelijk echt gaat beginnen. Dan zal het over zijn met de aardrijkskunde en geschiedenislessen over Namibië en zal ik verhalen vertellen over mijn werk.  Nog even hier genieten van kerst op het strand en oud en nieuw in de warmte…

Liefs Anneke en Hartmut

Dali in Namibie...

Het afgelopen weekend hebben Hartmuts ouders ons meegenomen op een kampeertrip naar een schitterende gebied. Bij Nederlandse campings heb ik al snel het vooroordeel  dat ‘die baby van links’ me ‘s nachts wakker zal houden met zijn gehuil en de rook van de onervaren barbecueër van de overkant er voor zorgt dat mijn kleren ook naar rook stinken. In een leeg land als Namibië hoef ik daar gelukkig niet bang voor te zijn, ruimte te over en om de dichtstbijzijnde mensen te zien heb je haast een verrekijker nodig.

We zijn naar Sossusvlei geweest, dé toeristische trekpleister van Namibië en ik snap precies waarom.  Deze vlei ligt midden in de Namib-woestijn met zijn betoverende oranjerode duinen die tot de hoogste van de wereld behoren. Deze typerende rode kleur wordt veroorzaakt door ijzeroxide dat als een dun laagje om iedere korrel ligt. In de regentijd wordt de vlei gevuld met water, gevoed door de Tsaucheb-rivier die hier verdwijnt in de metershoge zandzee. Dan verandert de vlei in een meer en worden de omliggende bomen gevoed zodat de vallei een grote groene oase in het midden van de woestijn vormt. Regen is al lang niet gevallen  maar dat nam niet weg dat de groene bomen en planten een bevreemdend contrast vormden met de dorre droogte om hen heen. De Sossusvlei is niet het enige indrukwekkende natuurverschijnsel dat  veroorzaakt is door de Tsaucheb. 6o kilometer oostelijker heeft deze rivier de Sesriem-canyon in het landschap gesneden. Een 30 meter diepe canyon die op sommige plaatsen maar 2 meter breed en bijna een kilometer lang is. Zijn naam heeft een grappige oorsprong. Toen de voortrekkers langs deze plaats kwamen hadden ze uiteraard water nodig maar de canyon was zo diep dat ze zes riemen (Sesriem) aan elkaar moesten knopen voor hun emmer bij het water was. Wij troffen op deze plek geen water; alleen maar een brandende zon in een adembenemend landschap.Nóg indrukwekkender en specialer  vond ik de ‘dooie vlei’ tegenover de Sossusvlei. Ik zou geen toepasselijker naam kunnen verzinnen voor deze vallei, omringt door 300 meter hoge zandduinen,  waar eeuwenoude  kameeldoornbomen, zwartgeblakerd door de zon een surreëel  beeld vormen.  Ik verwachtte er haast  de langpotige olifanten en kromme horloges uit Dali’s schilderijen te zien. Deze kleivallei is vermoedelijk meer dan 900 jaar geleden ontstaan na een buitengewone regenval die de Tsaucheb-rivier deed overstromen. In de woestijn kwamen kleine meertjes waarin de kameeldoornbomen konden groeien. Toen het klimaat veranderde en het weer droog werd sloten de zandduinen langzaam maar zeker de vallei waardoor de weg naar de rivier werd geblokkeerd en de bomen door water tekort langzaam maar zeker dood gingen en veranderden in kale skeletten. De extreme hitte maakt de bomen zo droog dat ze niet vergaan maar juist eeuwig bewaard zullen blijven als schitterende kunstwerken uit een ver verleden. 

Namibië ie een schitterend land en ik geniet met volle teugen. Door al die mooie dingen, nieuwe ervaringen en rustgevende momenten zijn mijn batterijen volledig opgeladen en barst ik van de energie en motivatie om in Januari in Zuid-Afrika aan het werk te gaan.

Wie is de schuldige?

Het afgelopen weekend hebben we doorgebracht bij Hartmuts oma in Swakopmund, een idyllisch havenstadje met veel Duitse invloeden. Dit zie je in de gebouwen, maar ook in de restaurants, de winkels en de bevolking. Veel oudere Duitsers die hun leven lang hard gewerkt hebben in de eenzaamheid van een boerderij op het dunbevolkte platteland trekken op hun oude dag naar Swakopmund om daar te genieten van wat meer luxe en vooral gezelschap. Als je aan komt rijden door de hete, dorre woestijn waar niets groeit en niets leeft is het moeilijk voor te stellen dat deze stad aan de zee ligt. De woestijn eindigt waar de zee begint en dit geeft binnen een gebied van enkele honderden meters een sterk contrast in landschap en klimaat.

De afgelopen weken heb ik veel leuke dingen gedaan. We hebben vele kilometers gereisd door betoverende landschappen, heerlijk gegeten, schitterende zonsondergangen gezien en enorm genoten. Afrika zoals de reisprogramma’s en travelmagazines het voorstellen. Een heel ander Afrika dan geur van de walmende petroleumlampjes, de sloppenwijken en de overvolle ziekenhuizen die ik gewend was. Maar  juist door in zo’n ‘ander Afrika’ te zijn leer ik om dingen vanuit een ander perspectief te zien. Dat de waarheid niet zo zwart-wit is als ik graag zou willen geloven.

Voor ik naar Namibië kwam kon ik me moeilijk voorstellen hoe men in een ‘arm land’ rijk kan en durft te zijn. Hoe men schijnbaar harteloos grote huizen en de bijbehorende luxe levens kan hebben zonder om te kijken naar buren die het zo veel minder hebben. Maar door hier te zijn, door te observeren, te luisteren en vragen te stellen ga ik dingen begrijpen, snap ik de frustratie van de blanken in Afrika, snap ik dat mensen de hoop op een beter Afrika hebben opgegeven.

Hier in Namibië is een kleine minderheid rijk maar de meeste mensen zijn arm, héél arm. Oneerlijk hè? Toch leer ik nu dat een oneerlijk verdeelde samenleving niet altijd zo oneerlijk is als hij lijkt. De blanken die ik hier ben tegengekomen komen uit hardwerkende families die aan het begin van de vorige eeuw naar Afrika zijn getrokken om een nieuw bestaan op te bouwen. Het begin was vaak moeilijk en veel van deze families kenden tijden van bittere armoede. Ze werkten hard en met het geld dat ze verdienden kochten ze stukken land. De koloniale regering en apartheid zorgden er voor dat wetten en rechtspraak vaak in het voordeel van de blanken vielen en hierdoor floreerde de blanke boer. Zuidwest Afrika  had een goede infrastructuur, hoog aangeschreven scholen en het leven was er goed. 20 jaar geleden kwam er gelukkig een einde aan apartheid, de klein gehouden zwarte bevolking werd weer als volwaardig gezien en langzaam maar zeker kwam er een totale omwenteling in de maatschappij. Nu is het niet langer je opleiding, je ervaring of je kennis die je een goede baan verschaft, maar je huidskleur, mits hij zwart, is opent de deur naar macht. Men zegt dat sommige van de parlementariërs niet eens de middelbare school afgemaakt hebben. En dat is te zien aan de manier waarop ze het land regeren. Op het eerste gezicht lijkt alles mooi en goed maar als je beter kijkt, en als je de verhalen hoort van hoe het 20 jaar geleden was verliest zelfs een rasoptimist als ik een beetje hoop. En als dan de afgelopen week de regering, die er de laatste vier jaar niets van gebakken heeft, met grote meerderheid weer de verkiezingen wint kan ik me de onverschilligheid van de blanke mensen ten opzichte van de armoede heel goed voorstellen.

Daar komt nog bij dat de meeste blanken dagelijks te maken hebben met de totaal andere arbeidsethos van de zwarte bevolking. (Excuses voor mijn generaliseren) De blanken hebben hard gewerkt om te komen waar ze nu zijn terwijl de donkere bevolking meent nu ze de macht hebben het recht op dezelfde luxe te hebben zonder daarvoor de bijbehorende prijs te willen betalen. Als je geen land hebt en je wilt dit wel graag ga je eenvoudigweg land bezetten, als je geen auto hebt kan je die ook stelen en het is eenvoudiger om te klagen en bedelend de hand op te houden om ‘de zielige, benadeelde Afrikaan’ te zijn dan om zelf verantwoordelijkheid te nemen. Ik heb verhalen gehoord over mensen die een werknemer zochten en naar de politie van een dorp gingen om te vragen wie in dat dorp eerlijk en betrouwbaar was. De politie moest helaas antwoorden dat er niemand was die nog nooit in de gevangenis gezeten was. Werknemers die een goede baan hebben nemen een weekend verlof en komen dan de twee daaropvolgende weken ook niet opdagen terwijl ze wel verwachten dat ze uitbetaald worden, mensen nemen zonder reden ontslag zodat ze geen inkomen hebben en gaan vervolgens zuchten dat het leven in Afrika zo zwaar is.

Het is absoluut niet mijn bedoeling om racistische pro-apartheidspropoganda te schrijven. Natuurlijk zijn er ook hardwerkende zwarte mensen en zeer luie stelende blanke mensen. Men hoeft ook niet bang te zijn dat ik de hoop op een betere wereld verloren ben en dat ik daarom mijn idealen maar aan de kant gezet heb. Maar ik vind het wel belangrijk dat berichtgeving eerlijk is, en dat de-zielige-arme-afrikaan niet altijd alleen maar slachtoffer maar soms ook boosdoener is. De boosdoeners, de corrupte minister, het stelende stamhoofd en de luie politieagent maken het moelijk voor de anderen, de mensen die wel van goede wil zijn, de slachtoffers. Ik heb niet de illusie dat ik met mijn werk een heel continent kan veranderen, en als ik dat al had is die illusie de laatste weken helemaal verdwenen, maar ik kan er wel zijn voor de slchtoffers. Voor de vrouw die er niets aan kan doen dat ze verkracht werd, voor het kind dat er niet voor gekozen heeft om met AIDS geboren te worden en voor het schoolmeisje dat graag voorlichting krijgt zodat ze de juiste keuzes kan maken op de gebieden waar haar omgeving dat niet doet.

Anneke